Onderwijs

Anda Counotte, Frank Hartkamp, Luc de Vries, Denny van der Vlist, Antoine Heideveld, Gerard van Westrienen

Counotte is universitair docent Informatica en informatiekunde aan de Open Universiteit en voorzitter van de Special Interest Groep van SURF:Groene ICT en duurzaamheid. Hartkamp is verbonden aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, De Vries is voorzitter van Student van morgen, Van der Vlist is bestuurslid van Hoger Onderwijs en Student van morgen, Heideveld is directeur van Het Groene Brein en voorzitter van de coöperatie Leren voor Morgen. Van Westrienen was programmamanager Duurzaamheid bij SURFsara.

Reacties op dit artikel naar: anda.counotte@ou.nl

Groene ict verstevigt basis

Groene ICT, een programma dat in 2008 startte om de negatieve milieueffecten van ict te minimaliseren, slaat de vleugels uit en richt zich nu ook op duurzaamheid en circulaire economie. Steeds meer onderwijsinstellingen sluiten zich aan, waardoor het programma een basis krijgt in de curricula van ict-opleidingen.

Vanaf 2008 ontstond het inzicht dat IT weliswaar een schone technologie lijkt, maar desondanks een hoge impact op het milieu heeft. Computerapparatuur gebruikt veel stroom en veroorzaakt daardoor een grote hoeveelheid CO2, die een versterkt broeikaseffect en klimaatverandering tot gevolg heeft. Verder wordt in ict-apparatuur schaarse metalen gebruikt, waarvan een eindige hoeveelheid beschikbaar is en veroorzaakt het afval (e-waste) milieuverontreiniging, terwijl bij een goed ontwerp alle onderdelen opnieuw te gebruiken zijn. Vanuit dat inzicht ontstond bij SURF het meerjarenprogramma Duurzaamheid. In 2010 werd de Special Interest Group (SIG) Groene ICT en Duurzaamheid opgericht. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) stond aan de wieg van de meerjarenafspraken energie-efficiëntie, waarbij met sectoren, waaronder het hoger onderwijs, een doelstelling van dertig procent verbetering van de energie-efficiëntie werd afgesproken voor de periode van 2005-2020; dus gemiddeld twee procent per jaar.

Paradigmashift
Acht jaar geleden organiseerden SURF, RVO en SIG het eerste symposium over groene ict en duurzaamheid met als doel kennis uit te wisselen en partijen bij elkaar te brengen om samen te werken. In de loop der jaren werd groene ict gedefinieerd als een combinatie van activiteiten die de negatieve impact van ict op het milieu minimaliseert en de positieve effecten van ict optimaliseert: ict zelf moet milieuvriendelijker worden, ict kan in andere sectoren en processen ingezet worden om die groener te maken en er moet een paradigmashift plaatsvinden waarin inzet van ict groen gedrag kan bevorderen, denk bijvoorbeeld aan videovergaderen om minder reiskilometers te maken. De jaren daarna volgde jaarlijks een editie van het symposium met een vaste kern en een jaarlijks toenemend aantal deelnemers. Regelmatig terugkerende onderwerpen zijn hoe gebruikers van IT zich meer bewust worden van hun impact op het milieu en hoe tijdens de opleiding van IT-studenten Green IT een vaste plaats in het curriculum krijgt. Parallel aan dit initiatief wordt door Studenten voor Morgen, het landelijk studentennetwerk voor duurzaamheid in het hoger onderwijs, sinds 2012 de Sustainabul uitgereikt, een ranking van alle onderwijsinstellingen op het gebied van duurzaamheid. Sinds 2015 maakt de uitreiking van de Sustainbul deel uit van het symposium Groene ICT en Duurzaamheid (zie ook het bericht in de Nieuwsladder in dit tijdschrift) en werd de naam van het symposium gewijzigd in Nationale Dag van Duurzaamheid in het Hoger Onderwijs (NDDHO).


NDDHO-symposium

Eind mei 2018 vond de vierde NDDHO plaats bij de Technische Universiteit Eindhoven. De lustrumeditie is volgend jaar op vrijdag 24 mei 2019 bij Avans in Den Bosch. De NDDHO-programmaraad wordt in de toekomst uitgebreid met Antoine Heideveld, directeur van het Groene Brein en voorzitter van de coöperatie Leren voor Morgen, en dan zal ook Duurzaam MBO een prominentere plaats in het programma krijgen. De NDDHO is hét moment in het jaar om te laten zien wat er gebeurt rondom duurzaamheid in het hoger onderwijs met een focus op vier grote transities, die alle werken aan een mooie en leefbare wereld: voeding, energie, circulaire economie, digitalisering. De presentaties op de NDDHO worden jaarlijks online gezet, zodat er ook nadien nog gedachten aan ontleend kunnen worden. Hieronder treft u drie voorbeelden en beschrijvingen aan. Veel meer vindt u onder de terugblik op de website van de NDDHO.